The Gardens of Sardinia, Cyprus and Jerusalem is een project van de Italiaanse kunstenaar Paolo Chiasera dat wordt gerealiseerd in het MAN Museum in Nuoro op Sardinië en in De Vleeshal in Middelburg.

Het werk maakt deel uit van het onderzoekstraject waaraan de kunstenaar in 2011 begon toen hij voor het eerst zijn concept van exhibition painting uitwerkte. Een door hemzelf ontwikkeld genre waarin het creëren van tentoonstellingen ‘op doek’ centraal staat. Werken van verschillende kunstenaars kunnen worden opgenomen. Het schilderij opgevat als plaats waar kunstenaars, curatoren en instellingen bijeen kunnen komen en ideeën uitwisselen.

In het kader van zijn onderzoek ontwikkelde Chiasera zijn Secondo Stile, een door kunstenaars gerunde nomadische projectruimte waarvan de naam, tweede stijl, verwijst naar een fase in de Romeinse kunst die wordt gekenmerkt door nadruk op de verbeeldingskracht. Deze imaginaire omgeving is een ideale ruimte om te experimenteren en nieuwe vormen van kunstproductie en expositie mogelijk te maken.

The Gardens of Sardinia, Cyprus and Jerusalem is de eerste verwezenlijking van de Secondo Stile binnen de ruimte van een museum. Paolo Chiasera reflecteert hier op de steeds terugkerende levenscyclus, gesymboliseerd in de paleolithische en neolithische cultuur die is doordrenkt van een religie die nauw is verbonden met de cultus van de moedergodin, de natuur en haar manifestaties in aarde en water. Door na te denken over de cyclische aard van het leven en de geschiedenis van de mensheid, het cultureel erfgoed in verschillende historische periodes en verschillende territoriale contexten, is Chiasera uitgekomen bij een unieke interpretatie van werken uit de collecties van het MAN Museum en De Vleeshal, in een visie waarin archeologie en de wereld van vandaag met elkaar worden verweven.

Vanuit emoties die opkwamen bij een bezoek aan de tuinen van de achttiende-eeuwse Villa d’Orri in Sarroch op Sardinië en de sfeer van de augusteïsche villa van Livia in Rome, roept Paolo Chiasera op het doek een nachtelijke tuin tot leven, waarin hij, samen met medecurator Micaela Deiana, een selectie van werken uit de collectie van De Vleeshal laat zien.

In de gotische ruimte van De Vleeshal zal in de The Gardens of Sardinia, Cyprus and Jerusalem een keramische installatie te zien zijn van Katinka Bock, The Ground of the Sea (2009), waarin de kunstenaar onderzocht hoe elementen van een ruimte de sporen van de tijd kunnen vertonen. In dit werk uit de eigen collectie van De Vleeshal legt Bock een link tussen het interieur van de ruimte en de landschappen buiten, waarmee ze aanknoopt bij de lange Nederlandse traditie van het landschapschilderen. De sculptuur Illuminati (2009) van Riccardo Previdi is een vrijstaande constructie gemaakt van gepolijste en gelakte aluminium buizen. Als verstrooide mikadostokjes tekenen en reflecteren de buisjes kleurlijnen op het strakke zwart-witpatroon van de vloer, waardoor ze één geheel gaan vormen met de (kenmerken van) de architectonische omgeving. Het derde werk uit de collectie, eveneens specifiek gerelateerd aan de tentoonstellingsruimte van De Vleeshal, is de documentatie van Innere Stimme van Olaf Nicolai, een doorlopende performance die in 2010 in De Vleeshal werd gehouden. Deze performance was gebaseerd op Robert Schumanns Humoreske voor piano, Opus 20, een compositie geschreven als een solo voor piano, waarin Schumann in een bepaalde passage een derde, middelste notenbalk had toegevoegd die niet gespeeld kan worden, terwijl de melodie wel van invloed is op de interpretatie van het stuk. De luisteraars, die de partituur niet kunnen zien, kunnen slechts raden naar de invloed van de ‘innerlijke stem’. De dialoog tussen de drie werken en The Gardens of Sardinia, Cyprus and Jerusalem zal gepaard gaan met fotografische documentatie van de solotentoonstellingen van Bock, Previdi en Nicolai bij De Vleeshal, als eerbetoon aan het artistieke leiderschap van Lorenzo Benedetti, de voormalige directeur van De Vleeshal.

Tekst: Micaela Deiana