Grossmut begatte mich
Pipilotti Rist
Video/Film, Installatie
1995
De video-installatie Grossmut begatte mich (1995), waar een aantal varianten van bestaan, is een sleutelwerk van Pipilotti Rist. De eerste variant van het werk werd in 1995 getoond tijdens de spraakmakende tentoonstelling Wild Walls in het Stedelijk Museum Amsterdam. Door het vrije spel met elementen uit de wereld van videoclips, het toelaten van de persoonlijke belevingswereld en de haast ongegeneerde inzet van zoetsappig sentiment maakte het diepe indruk. Vleeshal kocht destijds als eerste kunstinstelling werk van de nu wereldberoemde Rist aan. De kunstenaar zorgde ervoor dat het werk een relatie aangaat met de gotische architectuur van de Vleeshal, die als achtergrond dient voor de metershoge videoprojectie.
De dubbele, gespiegelde video-projectie bestaat uit deinende beelden die met een onderwatercamera zijn gemaakt; het perspectief van een koraalvis die door een paradijselijk rif van blote, vrouwelijke onderlijven en bikini’s lijkt te zwemmen. Na verloop van tijd verschijnen verschillende huishoudelijke voorwerpen die langzaam wervelend hun weg naar de zeebodem vinden. Tegen het plafond drijven lichtblauwe wolken voorbij over het gotische spitsbogengewelf van de Vleeshal. De hypnotiserende video-installatie wordt begeleid door een onorthodoxe cover door Rist zelf van Chris Isaak’s melancholische hitnummer ‘Wicked Game’. Rist’s stemgeluid begint aangenaam, bijna aarzelend, maar maakt op een gegeven moment plaats voor een uitzinnig geschreeuw dat de idyllische onderwaterdroom lijkt te verstoren.
Personen
Pipilotti RistSerie
Vleeshal is niet alleen een bijzonder centrum voor hedendaagse kunst dankzij haar atypische tentoonstellingsruimte en verrassende programmering, maar ook omdat zij een collectie heeft - een unicum. In de jaren 1990 werd onder impuls van toenmalig directeur Lex ter Braak aan een ambitieuze collectie van hedendaagse beeldende kunst begonnen. Deze collectie was bestemd voor een nieuw voorzien museum in Middelburg, ontworpen door Aldo en Hannie van Eyck. In 1995 werd duidelijk dat er helaas onvoldoende politiek draagvlak was voor dit museum. De aanzet van collectievorming had daardoor zijn mogelijke context en zichtbaarheid verloren en bezwaarde Vleeshal. De collectie was een opslagkost en beheersvraagstuk geworden.
De collectie werd in 2005 in langdurige bruikleen aan het M HKA in Antwerpen gegeven. De keuze viel op M HKA vanwege de nauwe historische banden tussen Middelburg en Antwerpen, het collectieprofiel van het museum en het feit dat directeur van M HKA, Bart De Baere, lid was van de commissie die in de jaren 1990 kunstwerken voor het nog te bouwen Middelburgse museum aankocht.
De collectie bestaat uit twee delen. Het ene deel omvat landelijke en lokale kunst uit de BKR-regeling (de afkorting BKR staat voor Beeldende Kunstenaars Regeling, een regeling, die van 1949 tot 1987 kunstenaars een tijdelijk inkomen bood in ruil voor kunstwerken of andere artistieke tegenprestaties). Het andere deel bestaat uit kunstwerken van internationale hedendaagse kunstenaars (o.a. Jimmie Durham, Nedko Solakov, Suchan Kinoshita, Cameron Jamie, Pipilotti Rist en Job Koelewijn).
Er is al jaren geen actief aankoopbeleid meer. De collectie wordt hier en daar uitgebreid met sporadische aankopen en schenkingen van kunstenaars die deel uitmaken van het Vleeshal-programma.