Het tweede seizoen van het internationaal nomadisch programma 2024-2025 van Vleeshal is geïnspireerd door een performance van de Amerikaanse kunstenares Jana Haimson, die in december 1979 plaatsvond in de Vleeshal. In dit geïmproviseerde werk combineerde Haimson vocalen met experimentele choreografie. Haimson is een westerse kunstenaar die verschillende genres van tijdgebonden kunst heeft verkend en verder ontwikkeld. Hierin gebruikt ze vaak partituren als uitgangspunt voor haar performatieve improvisaties.

Partituren werden oorspronkelijk gebruikt om muzikale noten vast te leggen en composities reproduceerbaar te maken, waardoor ze gebruikt werden voor kennisoverdracht en het claimen van auteurschap. In de tweede helft van de 20ste eeuw werden partituren een eigen discipline binnen de westerse hedendaagse kunst, waarbij ze dienden als instructies in de breedste zin van het woord. Binnen veel niet-westerse en inheemse tradities bestonden partituren niet. Muzikale stukken worden daar nog steeds door middel van praktijk overgedragen—door het uitvoeren en herhalen van liederen, melodieën en gebaren tijdens rituelen, vieringen of dagelijkse activiteiten—en daarmee blijven ze vooral gemeenschapspraktijken die niet alleen over de uitvoering gaan, maar ook over het ontwikkelen van muziekstukken.

League of Tenders nodigde drie kunstenaars uit – Mukaddas Mijit, Yaniya Mikhalina en Natalia Papaeva – van niet-westerse afkomst, die op verschillende plaatsen in Europa wonen, om na te denken over het idee van een partituur, er zelf een te creëren en iemand voor te stellen om deze uit te voeren. De kunstenaars ontwikkelden partituren in dialoog met hun landgenoten, inheemse culturen en talen, en creëerden ruimte voor uitvoeringen die mensen met elkaar verbinden.

De titel van het tweede seizoen, Safe and Sound, verwijst naar een uitdrukking die ‘onbeschadigd en vrij van gevaar’ betekent. Voor League of Tenders is het een manier om te spreken over het leven in diaspora’s. Zelfs als het lichaam veilig is, kan de klank van iemands taal gemakkelijk worden vergeten of verborgen wanneer deze nauwelijks wordt beoefend. Taal is een van de centrale thema’s in de artistieke praktijken van de uitgenodigde kunstenaars—Oeigoerse taal voor Mukaddas Mijit, de Tataarse taal voor Yaniya Mikhalina en de Buryatse taal voor Natalia Papaeva.

Deze talen hebben verschillende juridische statussen in de staten waar de meerderheid van de Tataren, Buryaten en Oeigoeren woont, maar delen het gemeenschappelijke lot van een voortdurende onderdrukking door hun regeringen. Imperialistische en koloniale structuren voeren een beleid uit dat de ontwikkeling van inheemse talen onmogelijk maakt, wat leidt tot het gevoel in ballingschap te leven, zelfs in het eigen thuisland. Op 10 september 2019 pleegde de Udmurtse onderzoeker en activist Albert Razin zelfmoord uit protest tegen de gedwongen russificatie en de eliminatie van de Udmurtse taal, de moedertaal van het volk dat tegenwoordig in de russische Federatie leeft. Tijdens deze wanhopige daad hield Razin een poster vast met een citaat van Rasul Gamzatov, een Daghestaanse dichter en schrijver van Avarse afkomst, geschreven in de Avarse taal en voor het eerst gepubliceerd in de USSR in 1964. Het luidt: "En als mijn taal morgen zou verdwijnen, ben ik bereid vandaag te sterven."

Met de titel van dit seizoen, Safe and Sound, kijkt League of Tenders hoopvol naar de toekomst, naar een tijd waarin niet alleen lichamen, maar ook culturen en talen levend en aanwezig zullen blijven. Door landgenoten uit te nodigen om partituren binnen hun eigen gemeenschappen uit te voeren, creëren Papaeva, Mikhalina en Mijit een veilige ruimte om samen te komen en te reflecteren—een ruimte waarin hun talen niet alleen gehoord, maar ook gekoesterd, gevierd en bemind kunnen worden. Door de partituren uit te voeren met hun lichamen, stemmen en woorden, worden de culturen en gemeenschappen gepositioneerd als aanwezig en zichtbaar. De partituren en de uitvoeringen belichamen zo de individuele, gedeelde en universele ervaringen van migratie, verbondenheid en activisme.

Het seizoen ontvouwt zich in drie publicaties in het online tijdschrift NERO Editions, die op donderdag 28 november, 5 en 12 december online komen en die de drie nieuw ontwikkelde werken bevatten.

Natalia Papaeva

Minii Ger

Voor haar project Minii Ger interviewde Papaeva medebewoners van Buryatische afkomst die, net als zij, in Nederland wonen. Met hun antwoorden maakte ze een lied dat het gevoel van thuis en verbondenheid onderzoekt. Het lied werd uitgevoerd door de personen die Papaeva heeft geïnterviewd terwijl zij de begroeting van Sagaalgan oefenden—het Buryatisch-Mongoolse Nieuwjaar. Door middel van dit lied en de zorgvuldig samengestelde setting wilde Natalia een ruimte creëren voor de gemeenschap om te reflecteren, hun rituelen te oefenen en opnieuw verbinding te maken met hun taal. Ondanks dat het ver van hun thuisland werd uitgevoerd, vinden deze tradities hun belichaming en voortzetting in hun gedeelde ervaring.

Natalia Papaeva is een kunstenaar, geboren en getogen in Buryatia (Oost-Siberië) en gevestigd in Nederland. Haar artistieke proces wordt in gang gezet met tekst—gelezen of geschreven—die ze vervolgens vertaalt naar bewegingen, beelden, geluiden. Vaak gebruikt ze haar bedreigde moedertaal in haar praktijk. Ze brengt de Buryatse taal van de huiselijke sfeer naar het publieke domein en verzet zich daarmee tegen het idee van bedreiging. Papaeva behaalde haar BA aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en won in 2018 de TENT Rotterdam Award voor het beste videowerk. Van 2022 tot 2024 was Papaeva resident aan de Rijksakademie in Amsterdam. Haar werk is getoond bij HKW, M HKA, frei_raum Q21 exhibition space/MuseumsQuartier, de Aziatische Biënnale en andere internationale platforms.

Yaniya Mikhalina

An Appeal to All Western Countries

In 1977 diende een groep Tataarse-Bashqort arbeiders, leraren en ingenieurs een brief in bij Radio Freedom, als een wanhopige poging om aandacht te vragen voor het koloniale beleid van de Sovjet-Unie tegen inheemse talen en hervormingen in het onderwijssysteem. Deze brief, geschreven in zeer emotionele taal, heeft nooit een internationaal publiek bereikt en werd bijna 50 jaar lang in stilte opgeslagen in het Blinken OSA Archivum in Boedapest. Helaas herhaalt de geschiedenis zich: het aantal mensen dat inheemse talen spreekt in de russische Federatie neemt gestaag af. Het lezen van de brief roept het gevoel op dat deze vandaag de dag is geschreven, wanneer je kijkt naar de recente wendingen van koloniale wetgeving: in 1977 werd het onderwijs in inheemse talen geannuleerd; in 2017 waren lessen in inheemse talen geen verplicht onderdeel meer van het schoolcurriculum. In haar geluidswerk nodigde Mikhalina hedendaagse Tataarse en Bashqort taalactivisten uit om de brief opnieuw uit te voeren, die is vertaald uit het Russisch naar het Tataar, Bashqort en Engels. Door deze brief met inheemse instrumenten, archiefgeluiden en geregisseerde geluiden te combineren, is An Appeal to All Western Countries een ironische poging om de internationale gemeenschap opnieuw aan te spreken.

Yaniya Mikhalina is een Volga-Tataarse kunstenaar, gevestigd in Oslo, die de postkoloniale realiteiten, het moeilijke verleden en mogelijke scenario's voor reparatieve toekomsten onderzoekt. Ze werkt multidisciplinair, voornamelijk met (bewegend) beeld, geluid, archiefstukken en niet-materieel erfgoed. Mikhalina staat op het punt haar PhD in artistiek onderzoek af te ronden aan de Kunstacademie van Trondheim, NTNU, met het project The Colonial Madness: Feminist-Indigenous Cosmologies.

Mukaddas Mijit

Geopoetics

Geopoetics is een samenwerkingsverband van Mukaddas Mijit, met vijf Oeigoerse diaspora-kunstenaars. Het project is geworteld in thema's rondom de gefragmenteerde relatie met verplaatsing, en deconstrueert conventionele noties van geografie en verbondenheid. De kunstenaars reageerden op de losjes gedefinieerde instructies (partituur) met geluids- en visuele vertellingen, die de emotionele en fysieke landschappen van hun huidige omgeving onderzoeken.

Dit werk verwijst naar een liminale ruimte—geen thuisland, noch geadopteerd gebied, maar een vergankelijke geografie, geboren uit gedeelde herinneringen en tijdelijke verbindingen. Geopoetics is een verkenning van nostalgie, waar het verlangen naar het verre thuisland botst met de urgentie van het heden. De lichamen, bewegingen, geluiden en stemmen brengen de spanning tussen geworteldheid en beweging in kaart, en creëren zo een ruimte van verbondenheid.

Geopoetics nodigt het publiek uit om na te denken over hoe verplaatsing, identiteit, geheugen en de ruimtes die we bewonen hervormt. Het is geen zoektocht naar een nieuw thuisland, maar een herverbinding van ruimte en tijd, die een levend archief van de diaspora-ervaring creëert.

Mukaddas Mijit is een etnomusicoloog, filmmaker en kunstenaar afkomstig uit Urumchi, de hoofdstad van de Oeigoerse autonome regio. Mijit behaalde in 2015 haar PhD aan de Universiteit van Parijs-Nanterre. In haar onderzoek en artistieke praktijk werkt ze vaak samen met de Oeigoerse diaspora om bewustzijn te creëren voor de huidige crisis in de Oeigoerse regio. Ze is onderzoeker aan de Université Libre de Bruxelles (ULB) en is betrokken bij het project Remote Ethnography of Xinjiang Uyghur Autonomous Region, waarin ze innovatieve onderzoeksmethodologieën ontwikkelt. Als scenarioschrijver en regisseur bracht Mijit de film Nikah (2023) uit, die de uitdagingen waarmee Oeigoerse vrouwen die gevangen zitten tussen traditionele sociale druk en politieke onderdrukking in China onderzoekt.

Partners:

NERO is een internationale uitgeverij die zich richt op kunst, kritiek en hedendaagse cultuur. Het werd opgericht in Rome in 2004 en publiceert kunstenaarsboeken, catalogi, edities en essays.

NERO verkent de hedendaagse en toekomstige verbeeldingen voorbij welk veld van specialisatie dan ook, en onderzoekt onconventionele perspectieven en provocerende inzichten om de essentie van deze steeds veranderende realiteit te ontrafelen.